Bizim ellerdeki, çocukluğumuzdaki Dokuzdaş oyunu unutulmaya yüz tutmuştu.
Derleme ve çalışmalarından dolayı Arslan Küçükyıldız Bey'e Teşekkürler.
OSMANİYE'DE GÖÇME YALAK / GÖÇMEN YALAK / YALAK / GÖV GÖÇTÜ ADLARIYLA BİLİNEN KÖÇÜRME (MANGALA) OYUNU YENİDEN CANLANDIRILIYOR
Göçme Yalak oyunu binlerce yıllık bir Türk Zekâ oyunu. Bin yıl önce Köçürme (Göçürme) adıyla oynanmış. Kaşgarlı Mahmut, Divanı Lügat'it Türk'ünde bu oyunu anlatıyor. Türkiye ve Türk Dünyasında oyunun 227 adla, 150'den fazla değişik oyun kurallarıyla oynandığı tespit edilmiş. Arslan Küçükyıldız sadece bu oyunla ilgili bir kitap yazdı ve bu oyunu, tarihini, kurallarını anlattı. Oyunun satranca yakın bir zorluk derecesi var ve satranca atalık eden oyunlardan biri olduğu belirtiliyor. Oyunu dünyaya Türkler tanıtmış ve dünyada Mangala adıyla meşhur olmuş. Türkiye'de de Mangala adıyla geleneksel olarak oynanan veya yeni türetilmiş oyunlar var. Oyun ülkemizde uzun zamandır unutulmaya terk edilmiş bir oyundu. Şimdi yerel Köçürme oyunları bir bir canlandırılmaya, dernekleri kurulmaya, yarışmaları yapılmaya başlandı.
Oyunun Osmaniye'de yeniden canlandırılması çalışmalarına başlangıç, Osmaniye Çocuk Oyunları Toyu sırasında oldu. Nesilden nesile aktarılması için önce hatırlanması ve hatırlatılması gerekiyordu. Bunun için de çok isabetle Dede Korkut İlköğretim Okulu seçilmişti. Meşale, Dede Korkut'ta yakıldı. Göçme yalak Osmaniye'ye Dede Korkut'tan yayılacak. Öğrenciler Köçürme yazarı Arslan Küçükyıldız'dan Göçme Yalak oyununun nasıl oynandığını öğrendiler. Çok kolay ve zevkli olduğunu söylediler. Arslan Küçükyıldız'a söz verdiler: "Biz bu oyunu önce arkadaşlarımıza ve okulumuza, daha sonra da Osmaniye'ye yeniden hatırlatacağız." dediler. Öğretmenleri okullarında bir Göçme Yalak Derneği kuracaklarını söylediler. Konuyla ilgili olarak Sayın Valimiz ve Belediye Başkanımıza Arslan Küçükyıldız tarafından, "İlköğretime başlayan her öğrenciye bir Göçme Yalak oyun tahtası hediye edilmesi" teklifi yapıldı. Kabul ettiler ve "yapalım" dediler.
Göçme Yalak oyununu gençlere tanıtmak için önce oyunun derlemesi yapıldı. Reşat Gürel, Necdet Arı, Ali Doğaner, İlyas Yüce, Kutalmış Gürel, Ünal Karaçalıoğlu, İsmet İpek, Muhittin Nalbant oyunu hatırladılar ve derlenmesine yardımcı oldular. Derlemede ortaya çok ilginç bir durum ortaya çıktı. Sadece Osmaniye'de oyunun birkaç çeşidi bulundu. 3 kuyulu, 9'ar taşlı oyunlar olduğu gibi 3'er kuyu 10'ar taşlı oyunlar da var.
Oyunun Osmaniye'de bin yıldır oynandığı tespit edildi: Bunun iki çok önemli arkeolojik belgesi bulundu. Birinci arkeolojik buluş Osmaniyeli Fatih Tülüce tarafından yapıldı ve en az bin yıllık, üç adet Göçme Yalak (Köçürme) Kayası bulundu. Fatih Tülüce Beyi bu buluşu için kutluyoruz. İkinci buluş yine Osmaniyeli, Adana Müzesi eski Müdürü ve Osmaniye Kızılay Derneği Şube Başkanı İsmet İpek'ten geldi. Dördüncü Göçme Yalak kayası da onun tarafından bulundu. İsmet Beyin bulduğu Göçme Yalak Kayası Osmaniye'nin Göçme Yalak oyunu açısından ne kadar zengin olduğunu gösterdi. Her iki buluş da Osmaniye'nin bu oyunda dünya çapında söz hakkı olduğunun göstergesi oldu.
Oyunun gençlere tanıtılması görevini Köçürme kitabının yazarı Arslan Küçükyıldız yaptı. Osmaniye Çocuk Oyunları Toyu'nun birinci gününde Atabey Koleji Mangala Kulübü üyesi öğrencilerine Göçme Yalak oyununu nasıl oynanacağını gösterdi. Atabey Koleji öğrencileri Göçme Yalak oyununu öğrendiler. Öğretmenleri Yavuz Selim Güneş, Göçme Yalak'ın öğrencilere öğretilmesi konusunda üzerlerine düşen görevi yapacaklarını söyledi. Öğrenci ve öğretmenler, kaynak kişiler, Osmaniye Satranç Derneği gibi Osmaniye Göçme Yalak Derneği'nin kuruluşu, okullarda yaygınlaştırılması ve öğrencilere öğretilerek yarışmalar yapılır hale gelmesi için çalışacaklarını söylediler.
Göçme Yalak oyununun yaygınlaşabilmesi için sadece kırda yere yalaklar açılarak değil, evlerde ve okullarda da oynanabilen bir oyun tahtasına ihtiyaç vardı. Fıçıcı Mustafa amcaya (Mustafa Özet; Aliveli Mah. Kadir Çavuşlar (Hamamlar) Sokağı 0.532.3706494) Arslan Küçükyıldız tarafından örnek bir oyun tahtası yaptırıldı. Bundan böyle Fıçıcı Amca Göçme Yalak Oyun tahtası isteyenlere oyun tahtası yapacağı sözünü verdi. Fıçıcı Amca tarafından yapılan ilk Göçme Yalak oyun tahtası da Şehir Müzesine, müzedeki kahvehaneye konulmak üzere hediye edildi.
Sıra, diğer illerimizdeki yerel Köçürme oyunlarının hayata geçirilmesinde. Başta Göçme Yalak oyununun yeniden canlanmasına vesile olan Osmaniye Çocuk Oyunları Toyunu başlatan Reşat Gürel Ağabey olmak üzere, bütün yetkililere ve emeği geçen herkese teşekkürler. (Muhittin Nalbant Bey'e de bu güzel fotoğraf için ayrıca teşekkür ediyoruz)
Kaynak: https://www.facebook.com/ariklar46/posts/bizim-ellerdeki-%C3%A7ocuklu%C4%9Fumuzdaki-dokuzda%C5%9F-oyunu-unutulmaya-y%C3%BCz-tutmu%C5%9Ftuderleme-v/998977246823375/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder